بررسی روش انتقال ژن به گیاه کلزا با استفاده از اگروباکتریوم و ژن گزارشگر ‏‎gus‎‏

کلزا یکی از مطرح ترین گیاهان زراعی از لحاظ کمیت و کیفیت روغن در سطح جهان می باشد و کشت آن نیز در ایران رو به گسترش است. با توجه به 93% واردات روغن به کشورمان، در این پروژه برای اولین بار در ایران، در دانشگاه تربیت مدرس، به اصلاح این گیاه مهم روغنی از طریق مهندسی ژنتیک (انتقال ژن)، مبادرت نمودیم. بمنظور صرفه جویی در زمان و هزینه، قبل از انتقال ژن، به بهینه سازی درصد باززایی ارقام کلزایی که از طریق بخش دانه های روغنی در سال 1379 بعنوان ارقانم برتر معرفی گردید، پرداختیم ‏‎(pf,nsa,global,hyola 308, maluka‎). در قسمت اول تحقیق، بهترین رقم ‏‎global‎‏ و بهترین محیط کشت ‏‎sim‎‏ مشخص گردید. در قسمت دوم تحقیق، با انتقال ژن گزارشگر ‏‎gus‎‏، بمنظور بررسی روش انتقال ژن، دو نژاد آگروباکتریوم ‏‎c58(pgv3103)‎‏ و ‏‎lba4404‎‏ و دو پلاسمید مختلف حاوی ژن ‏‎pbi121, pvw432, gus‎‏ بررسی گردید. با تجزیه و تحلیل آماری (نرم افزار ‏‎mstatc‎‏)، اثر متقابل پلاسمید آگروباکتریوم اختلاف معنی داری را نشان داد. پس از تجزیه و تحلیل اضافی، پلاسمید ‏‎pvw432‎‏ و آگروباکتریوم ‏‎c58(pgv1303)‎‏، با 5/12% باززایی (گیاه تراریخت) مشخص گردید. از جمله اهداف دیگر این پروژه، آزمون آنتی بیوتیک مختلف با مقادیر متفاوت جهت کنترل آگروباکتریوم، بعد از آلوده سازی ریزنمونه ها بوده آنتی بیوتیک سفاتوکسیم و وانکومایسین به ترتیب (‏‎200mg i‎‏ و ‏‎50 mgi‎‏) بعنوان بهترین ترکیب مشخص گردید. نتایج حاصل از این رساله را می توان بعنوان یک سیستم جامع به منظور انتقال سایر ژنهای مطلوب (مقاومت به علف کش و بیماریها و ...) استفاده نمود و باززایی گیاه کامل از سلولهای تراریخت، کاملا مشابه با ژن گزارشگر ‏‎gus‎‏ می باشد.